Cmentarz Szalayowski

Na najbliższej sesji Rady Miejskiej w Szczawnicy, która zaplanowana została na 30 listopada br., omówiony zostanie projekt uchwały w sprawie wyrażenia zgody na zawarcie przez Burmistrza Szczawnicy umowy w zakresie przejęcia w nieodpłatne użyczenie nieruchomości stanowiącej własność Parafii Kościoła Rzymsko-Katolickiego w Szczawnicy, na której znajduje się cmentarz Szalayowski.

Wpisany do Rejestru Gminnej Ewidencji Zabytków cmentarz Szalayowski powstały na początku lat trzydziestych XIX w, położony jest w samym centrum Szczawnicy, bezpośrednio za kamienicą Weissmana przy ul. Głównej.
Zachowane do dnia dzisiejszego zabytkowe nagrobki świadczą, że nekropolia ta stanowiła miejsce pochówku zmarłych kuracjuszy z Królestwa Polskiego, Galicji oraz Litwy.
Oprócz kamiennych pomników na cmentarzu znajduje się neogotycka kaplica ufundowana w 1870 r. przez twórcę uzdrowiska – Józefa Stefana Szalaya.
W krypcie grobowej spoczywają szczątki członków rodziny Szalayów zmarłych w Szczawnicy oraz prochy Awita Szuberta – znanego fotografa.
Niefortunna lokalizacja nekropolii w centrum uzdrowiska sprawiła, że w 1879 r. podjęto decyzję o jej zamknięciu oraz wyznaczono teren nowego cmentarza, który do dnia dzisiejszego pełni swoją rolę.

Obszar starego cmentarza stanowiący własność Parafii Kościoła Rzymsko-Katolickiego w Szczawnicy uległ znacznemu zniszczeniu. Brak jakichkolwiek prac remontowo-konserwatorskich przyczynił się nie tylko do degradacji zabytkowych nagrobków i kaplicy, ale także do zniszczenia otoczenia cmentarza kreując tym samym negatywny wizerunek miasta.
Ze względów estetycznych miasto prowadziło dotychczas jedynie prace porządkowe na terenie cmentarza.
Obecnie mając na celu zahamowanie procesów degradacji i sukcesywną poprawę stanu technicznego tego ważnego w historii szczawnickiego uzdrowiska zabytku, Burmistrz Szczawnicy – Grzegorz Niezgoda podjął starania o prawne uregulowanie pozwalające na dysponowanie nieruchomością, które umożliwi właściwe zachowanie zabytku, jego zagospodarowanie a także bieżące utrzymanie.

Zawarcie pomiędzy Miastem i Gminą Szczawnica a Parafią Kościoła Rzymsko-Katolickiego w Szczawnicy umowy nieodpłatnego użyczenia terenu cmentarza Szalayowskiego zyskuje na znaczeniu w kontekście opracowanego przez miasto projektu Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami.
"Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z dnia 23 lipca 2003 r. formułuje podstawowe obowiązki organów administracji publicznej w zakresie ochrony zabytków. Opracowanie Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami pozwoli zidentyfikować instrumenty umożliwiające stworzenie optymalnych warunków dla opieki nad zabytkami w mieście. Stanowić on będzie dodatkowo przesłankę do ubiegania sie przez władze samorządowe oraz inne zainteresowane osoby prawne lub fizyczne o środki zewnętrzne na sfinansowanie: prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy zabytkach; projektów rewitalizacyjnych i rewaloryzacyjnych i innych form działań w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego" – mówi Grzegorz Niezgoda Burmistrz Szczawnicy.

Galeria zdjęć