Pieniński Festiwal Kultur Górskich Łemków i Górali

Już po raz czwarty Miejski Ośrodek Kultury w Szczawnicy był organizatorem Pienińskiego Festiwalu Kultur Górskich: Łemków, Rusnaków i Górali. Tegoroczny festiwal, podobnie jak dwa ostatnie odbywał się w Jaworkach, na ziemiach dawniej zamieszkałych przez ludność łemkowską.
Już 7 sierpnia, w kościele p.w. św. Jana Chrzciciela, byłej łemkowskiej cerkwi, w ramach IV PFKG wystąpił Szczawnicki Chór Kameralny. Koncert chóru poprzedziła bardzo interesująca i wnikliwa prelekcja proboszcza parafii Szlachtowa, ks. Józefa Włodarczyka na temat historii kościoła, znajdującego się w nim odnowionego ikonostasu, oraz odkrytych podczas prac renowacyjnych, zamalowanych ikon. Poszczególne części programu koncertu a capella przybliżyła jego dyrygentka Agnieszka Żarska, zarazem kierownik artystyczny chóru. A na recital składały się utwory staropolskie kompozytorów M. Gomółki i anonima, renesansowe – G. Aichingera, A. Lotti’ego, klasyczne -Geringera, W. A. Mozarta i współczesne M. Durufle, oraz tzw. ,,szczawnickie inspiracje’’ czyli utwory tradycyjnie wykonywane przez szczawnickich górali, a opracowane specjalnie dla chóru przez wybitnych polskich kompozytorów. Koncert został bardzo ciepło przyjęty przez licznie zgromadzoną publiczność festiwalową, która doceniła trud wykonawczy chórzystów oklaskami na stojąco i prośbą (spełnioną) o bis.
Dzień później nastąpiło uroczyste otwarcie - zbudowanego zaledwie w dwa miesiące przez firmę Rembud, według projektu wiceburmistrza Szczawnicy Tomasza Moskalika - urokliwego ryneczku w Jaworkach. Inwestycja była realizowana jako „Odnowa Centrum Wsi Jaworki”, a Miasto i Gmina Szczawnica pozyskało na ten cel dofinansowanie w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013 w wysokości 500 000,00zł. Uroczystego przecięcia wstęgi dokonali burmistrz Grzegorz Niezgoda, przewodniczący Rady Miejskiej Kazimierz Zachwieja oraz proboszcz Parafii Szlachtowa ks. Józef Włodarczyk. W części artystycznej uroczystości wystąpił Zespół Pieśni i Tańca Juhasy oraz chór Jaworczanie. To prawdopodobnie pierwszy w Polsce ryneczek wchodzący w skład wsi. Wyposażony w ławeczki, gabloty informacyjne, kwietniki, ma z założenia stać się miejscem odpoczynku dla schodzących z gór turystów, punktem spotkań dla miejscowej ludności oraz terenem organizowania lokalnych imprez kulturalnych.
Po południu 8 sierpnia przy scenie plenerowej pod Homolami zapłonęła góralsko – łemkowska watra. Zapalili ją uroczyście burmistrz Szczawnicy Grzegorz Niezgoda, przewodniczący RM Kazimierz Zachwieja, ks. proboszcz Józef Włodarczyk oraz przedstawiciel społeczności łemkowskiej Bogdan Kareł. Ten ostatni reprezentował także stowarzyszenie „Beskid Zielony” – „Magiczną Krainę Łemków i Pogórzan”, będącą Lokalną Organizacją Turystyczną z Gorlic. Stowarzyszenie ma w swej ofercie organizację Jarmarków Rękodzieła Artystycznego z prezentacjami zanikających zawodów. Do Jaworek przyjechali więc snycerz z Gorlic trudniący się ręczną obróbką drewna na pograniczu sztuki rzeźbiarskiej i rzemiosła artystycznego, gonciarz z Bielanki parający się wytwarzaniem deszczułek z drewna iglastego na pokrycia dachowe, łyżkarz z Nowicy, bednarz z Szerzyn – wytwórca m.in. beczek i dziegciarz z Bielanki. Dziegieć , czyli gęsta czarna bądź żółta ciecz przez całe stulecia służyła do konserwacji skór, uszczelniania beczek, smarowania piast kół oraz używana była w medycynie ludowej. O poszczególnych zanikających zawodach barwnie opowiadał prowadzący Festiwal dyrektor MOK Piotr Gąsienica. Na scenie prezentowały się zespoły folklorystyczne, góralskie, polskie i łemkowskie oraz goszczący na naszym terenie ukraiński zespół dziecięcy „Kołomyjka” z Kołomyi. Festiwal rozpoczęła solowym śpiewem rusnacka artystka z Litmanowej na Słowacji Natalia Sikoriakowa. W kilku wejściach dała pokaz rusnackich melodii ludowych. Pieniński folklor przybliżył Zespół „Juhasy”, występujący wraz z gospodarzem – chórem ”Jaworczanie”, który po raz pierwszy odśpiewał napisaną przez Ewę Zachwieję „Pieśń jaworską”; Zespół Pieśni i Tańca „Pieniny” z Krościenka n.D. w bogatym programie złożonym z pieśni i tańców góralskich oraz Zespół Regionalny im. Jana Malinowskiego ze Szczawnicy z pokazem obyczajów weselnych. Gwiazdą wieczoru był folkowy zespół łemkowski „Serencza”. Zespół, wyposażony w bogate instrumentarium akustyczne – skrzypce, kontrabas, mandolinę, gitarę, akordeon, bębny, piszczałki i grzechotki - gra stare, zapomniane pieśni łemkowskie, którym stara się nadawać ciekawą, indywidualną interpretację. „Serencza”, występująca na żywo w wieczornej scenerii Jaworek, wspaniale łącząca brzmienie instrumentów z głosami żeńskimi i męskimi, wywołała niezapomniane doznania artystyczne i gorące oklaski zebranych widzów.
Równolegle z koncertem „Serenczy”, w kościele w Jaworkach trwał koncert pieśni kalwaryjskich ku czci Matki Boskiej pt. „Gdyśmy przyszli do Kościoła”, w wykonaniu Wiktorii Bisztygi i Sabiny Bisztygi, matki i córki, artystek z Krakowa śpiewających sopranem, przy akompaniamencie klawiszowym organisty Marka Stefańskiego. Słowo wiążące, na które składały się teksty Jana Pawła II i ks. Jana Twardowskiego wygłaszał Jerzy Pal.
Pieniński Festiwal Kultur Górskich : Łemków, Rusnaków i Górali odbywał się w ramach XXX Lata Pienińskiego, Dni Powiatu Nowotarskiego oraz projektu ”Pogranicze Kultur: Polsko – Słowacka Wymiana Środowisk Twórczych” współfinansowanego przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz budżetu państwa za pośrednictwem Euroregionu „Tatry” w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska – Republika Słowacka 2007-2013.
 

Galeria zdjęć